Twee bruine ogen kijken mij aan. Keurig in pak zit hij in de rolstoel te wachten op wat er gaat komen. Ik merk aan zijn kinderen dat het best spannend is om hier in het hospice te zijn. Alle begrip uiteraard. Meneer is, ruim drieënnegentig jaar geleden, geboren in Indonesië. Al snel komt het gesprek, tijdens onze kennismaking, over zijn periode in het Jappenkamp. De verhalen over deze periode zullen langzaam uitsterven bedenk ik mij. De mannen en vrouwen uit deze periode van de Japanse bezetting, zijn nu allemaal op leeftijd. De verhalen zullen wel of niet zijn verteld aan hun nageslacht. Jappenkamp is de Nederlandse benaming voor Japanse interneringskampen, plaatsen waar burgers of krijgsgevangen militairen gedurende de Japanse bezetting van Nederlands-Indië (1942 – 1945) gedwongen waren te blijven op last en onder toezicht van het Japanse gezag. Voedselgebrek, slechte hygiëne, overbevolking en dwangarbeid eisen hun tol. We kennen allemaal het woord concentratiekamp en hebben hier beelden bij. 

Meneer is met een boot vanuit Indonesië naar Nederland gekomen. “Ik had helemaal niets”, er was weinig tot geen vertrouwen in mij”, vertelt hij. Het was moeilijk om hier aan een baan te komen. Uiteindelijk was er iemand die wel in hem geloofde en kon meneer zich opwerken tot accountmanager. Getrouwd en een vader van zeven kinderen. 

Heel af en toe speelde het Jappenkamp op, wat zich onder andere uitte in slecht slapen en concentratieverlies. Demonen uit het verleden komen dan bij meneer op bezoek. 

Meneer is op, snel moe en slaapt veel. Dat mag best op deze leeftijd. Helaas wordt meneer ingehaald door de tijd. Hij krijgt het benauwd, passend bij zijn ziektebeeld maar heel vervelend voor meneer. Medicatie en zuurstof bieden helaas geen uitkomst en er wordt besloten, in overleg met meneer, te starten met palliatieve sedatie. Vooraf is er afscheid genomen door iedereen die hem lief is. Ik hoop voor hem een weerzien met zijn echtgenote en zijn veel te vroeg overleden zoon. 

Meneer is in het bijzijn van zijn kinderen, in diezelfde nacht, overleden. 

Beristirahatl dalam damai 

@ Marieke